Τι είναι η σκολίωση;
Σκολίωση ονομάζουμε κάθε κλίση (κύρτωση) της σπονδυλικής στήλης προς τα πλάγια. Η παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης έχει ως κύρια χαρακτηριστικά της την πλάγια κλίση της σπονδυλικής στήλης και την στροφή των σπονδύλων. Σκολίωση ορίζεται η πλάγια κλίση της σπονδυλικής στήλης πάνω από 10ο .
Ποια είναι η φυσιολογική Σπονδυλική Στήλη;
Σε κάθε άνθρωπο η ΣΣ έχεις τις φυσιολογικές της κλίσεις/καμπύλες. Η αυχενική και η οσφυϊκή περιοχή παρουσιάζουν λόρδωση (κλίση προς τα πίσω) ενώ στην θωρακική μοίρα παρουσιάζεται κύφωση (κλίση προς τα εμπρός). Η φυσιολογική κύφωση ορίζεται περίπου μεταξύ 20-40 μοιρών ενώ αντίστοιχα ή λίγο μεγαλύτερη είναι η λόρδωση της οσφυϊκής μοίρας.
Πόσο συχνή είναι η ιδιοπαθής εφηβική σκολίωση;
Η επίπτωση (συχνότητα εμφάνισης) της ιδιοπαθούς εφηβική σκολίωσης είναι 3% για καμπύλες μεταξύ 10 και 20 ° ενώ για καμπύλες πάνω από 30 ° η επίπτωση είναι 0,3%. Σε μεγάλες καμπύλες η αναλογία θηλυκού προς αρσενικό είναι 10: 1 (για καμπύλες> 30°) ενώ σε μικρές καμπύλες η αναλογία αρσενικού προς θηλυκό είναι 1: 1. Η δεξιά θωρακική καμπύλη είναι πιο συχνή ενώ οι αριστερές θωρακικές καμπύλες, παρ ότι σπάνιες, απαιτούν ιδιαίτερη προσέγγιση και διερεύνηση για να αποκλειστούν υποκείμενα νοσήματα ή παθολογίες.
Που οφείλεται η ιδιοπαθής εφηβική σκολίωση;
Στην ιδιοπαθή σκολίωση ουσιαστικά δεν γνωρίζουμε τα ακριβή αίτια που την δημιούργησαν. Διάφοροι παράγοντες έχουν ενοχοποιηθεί για την εμφάνιση της όπως ορμονικοί (μελατονίνη), ιδιοδεκτικοί παράγοντες, νευρολογικοί παράγοντες, αυξητικοί παράγοντες καθώς και παράγοντες ανώμαλης συγχόνδρωσης, ενώ το θετικό οικογενειακό ιστορικό (κληρονομικότητα) παίζει σημαντικό ρόλο.
Ποια είναι η πρόγνωση της;
Η ιδιοπαθής σκολίωση, εάν δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα, έχει παρατηρηθεί ότι στην ενήλικο ζωή έχει αυξημένη επίπτωση οξέος και χρόνιου πόνου. Πρέπει να αναφερθεί ότι καμπύλες πάνω από 90ο έχουν συσχετισθεί με σοβαρές καρδιο-πνευμονικές επιπλοκές, χρόνιο πόνο και μειωμένη αυτοεκτίμηση (Ψυχολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο έφηβος ή ενήλικας όπως το αίσθημα ντροπής, η εσωστρέφεια, άγχος κλπ.)
Υπάρχουν πολλοί κλινικοί και ακτινολογικοί προγνωστικοί παράγοντες που συσχετίζονται με την πρόοδο της σκολίωσης/καμπύλης όπως πχ το μέγεθος της καμπύλης κατά την ημέρα διάγνωσης, η υπολειπόμενη σκελετική ανάπτυξη, ο τύπος της καμπύλης και σαφώς η συμμόρφωση στην θεραπεία.
Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση της σκολίωσης;
Πολλές φορές η αρχική παρατήρηση της παθολογίας της σκολίωσης γίνεται τυχαία στα πλαίσια ενός σχολικού προσυμπτωματικού ελέγχου ή από κλινική υποψία του παιδιάτρου ή από τους γονείς.
Η κλινική εξέταση από τον εξειδικευμένο χειρουργό σπονδυλικής στήλης περιλαμβάνει, πέρα απ την ακτινολογική διερεύνηση – όπου αυτή χρειάζεται – την εξέταση της σωματικής ανάπτυξης του εφήβου, την πιθανή ασυμμετρία στις δύο άκρες του κορμού και ωμοπλάτης, την κλίση του κορμού προς την μια πλευρά και διαφορά ύψους μεταξύ των ώμων ή προέχουσες πλευρές, ασυμμετρία και στροφή λεκάνης, ανισοσκελία, διαταραχές τριχοφυΐας ή δέρματος ή διαταραχές κάτω άκρων, αξιολογώντας πλήρως την παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης και αποκλείοντας πιθανή υποκείμενη παθολογία
Πώς αντιμετωπίζεται η ιδιοπαθής εφηβική σκολίωση;
Ο ιατρός εκτιμώντας την κατάσταση και το στάδιο που βρίσκεται η ιδιοπαθής σκολίωση θα χορηγήσει την κατάλληλη θεραπεία.
Ακολουθώντας την συντηρητική θεραπεία, ο έφηβος με την εφαρμογή ορθοπαιδικού κηδεμόνα αναστέλλει ή επιβραδύνει την επιδείνωση της ιδιοπαθής σκολίωσης.
Στην περίπτωση όπου η παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης έχει προχωρήσει και πιο συγκεκριμένα τις 40ο – 45ο, ο ιατρός συνιστά να αντιμετωπιστεί χειρουργικά με την τεχνική της σπονδυλοδεσίας. Με την τεχνική αυτή επιτυγχάνεται η διόρθωση της σπονδυλικής στήλης και θα καθιστά τη διόρθωση αυτή μόνιμη.
Η χειρουργική επέμβαση είναι σε πλεονεκτική θέση έναντι της συντηρητικής θεραπείας από τη στιγμή όπου υπάρχει ταχύτερη αποκατάσταση και ο έφηβος μπορεί να έχει μια φυσιολογική ενήλικη ζωή.
Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται κάποιες επαναστατικές τεχνικές για την εφηβική σκολίωση αλλά και για την σκολίωση ενηλίκων.
Στην μεν εφηβική σκολίωση, σε επιλεγμένους τύπους, χρησιμοποιούνται κάποιες ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, όπου τοποθετώντας ειδικά δυναμικά διορθωτικά συστήματα μέσω μίας τομής περί των 10 εκατοστών, χωρίς απώλεια αίματος, με 24ωρη νοσηλεία, επιτυγχάνεται ικανοποιητική συγκράτηση και προοδευτική διόρθωση της σκολίωσης. Έτσι ο έφηβος επιστρέφει πολύ γρήγορα στις δραστηριότητες του και τις υποχρεώσεις (δηλ σχολείο, γυμναστική) χωρίς να υπάρχει πρόβλημα δυσκαμψίας/δυσκινησίας. Είναι δηλαδή σαν να εμφυτεύεται ένας εσωτερικός κηδεμόνα στην σπονδυλική στήλη.
Λίγα λόγια για τον Ιατρό,
Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Χρήστος Π. Ζαφείρης έλαβε το πτυχίο του από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Μετά τη λήψη της ειδικότητας της Ορθοπαιδικής Χειρουργικής στο Νοσοκομείο ΚΑΤ, ο ιατρός εξειδικεύτηκε στη Χειρουργική της Σπονδυλικής Στήλης στον Καναδά.
Πιο συγκεκριμένα, εργάστηκε στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο FoothillsMedicalCentre της Alberta, το οποίο αποτελεί το μεγαλύτερο τμήμα Σπονδυλικής Στήλης (συνδυασμένης Ορθοπαιδικής και Νευροχειρουργικής) του Καναδά και από τα μεγαλύτερα της Βόρειας Αμερικής (AOSpineNorthAmerica).
