Τι είναι η σπονδυλική στένωση;
Η σπονδυλική στένωση είναι μια στένωση του σπονδυλικού σωλήνα, η οποία έχει ως αποτέλεσμα να πιέζονται τα νεύρα ή/και ο νωτιαίος μυελός. Ο σπονδυλικός σωλήνας είναι ένα “κανάλι” το οποίο σχηματίζεται από τη συνένωση των σπονδύλων, μέσα στον οποίο εντοπίζεται ο νωτιαίος μυελός και τα νωτιαία νεύρα. Ο σπονδυλικός σωλήνας προστατεύει τον νωτιαίο μυελό από μηχανικές βλάβες και είναι ζωτικής σημασίας για τη μεταφορά των νευρικών σημάτων μεταξύ εγκεφάλου και σώματος.
Τύποι σπονδυλικής στένωσης
Η κατηγοριοποίηση της σπονδυλικής στένωσης γίνεται με βάση την περιοχή της σπονδυλικής στήλης που επηρεάζεται. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου μπορούν να συνυπάρχουν πολλαπλοί τύποι. Οι δύο κύριοι τύποι είναι:
Αυχενική ή θωρακική στένωση: Σε αυτήν την περίπτωση, η στένωση εντοπίζεται στην αυχενική ή θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης
Οσφυϊκή στένωση: Σε αυτήν την περίπτωση, η οποία είναι και η συχνότερη μορφή σπονδυλικής στένωσης, η στένωση εμφανίζεται στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης
Αιτία Σπονδυλικής Στένωσης
Συχνές αιτίες της σπονδυλικής στένωσης είναι οι:
Οστεοαρθρίτιδα: Εκφυλιστικές, οστεοαρθριτικές αλλοιώσεις των οστών της σπονδυλικής στήλης μπορούν να οδηγήσουν στη δημιουργία οστεοφύτων, τα οποία μπορούν να συμπιέσουν το σπονδυλικό κανάλι.
Δισκοκήλη: Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι που λειτουργούν ως “αμορτισέρ” ανάμεσα στους σπονδύλων, απορροφούν τους κραδασμούς και τείνουν να αφυδατωθούν με το πέρας της ηλικίας. Ρωγμές στον εξωτερικό τους δακτύλιο ενδέχεται να επιτρέψουν τη διαφυγή μέρους του εσωτερικού υλικού τους με αποτέλεσμα την πίεση του νωτιαίου μυελού ή/και των νεύρων.
Υπερτροφία συνδέσμων: Οι σύνδεσμοι που συγκρατούν τα οστά της σπονδυλικής στήλης μπορεί να γίνουν δύσκαμπτοι και πεπαχυσμένοι με την πάροδο της ηλικίας. Οι υπερτροφικοί αυτοί σύνδεσμοι μπορεί να προβάλουν μέσα στο σπονδυλικό κανάλι και να πιέσουν το νωτιαίο μυελό ή/και τα νεύρα.
Όγκοι σπονδυλικής στήλης: Αν και σπάνιο αίτιο της σπονδυλικής στένωσης, η ανάπτυξη νεοπλασιών εντός του νωτιαίου μυελού καταλαμβάνουν χώρο και ως εκ τούτου πιέζουν τα νεύρα.
Κακώσεις της σπονδυλικής στήλης: Ατυχήματα ή άλλοι τραυματισμοί μπορεί να προκαλέσουν κατάγματα των σπονδύλων με συνέπεια την παρεκτόπιση οστικών τμημάτων των σπονδύλων.
Συμπτώματα Σπονδυλικής Στένωσης
Ορισμένοι ασθενείς με στένωση μπορεί να μην εμφανίζουν συμπτώματα. Όταν ο ασθενής παρουσιάζει συμπτώματα συνήθως ξεκινούν σταδιακά και επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου. Η φύση των συμπτωμάτων ποικίλλει ανάλογα με τη θέση της στένωσης και τα νεύρα που επηρεάζονται.
Τα συμπτώματα της σπονδυλικής στένωσης περιλαμβάνουν:
- Πόνος
- Αδυναμία, μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στο χέρι ή/και στο πόδι
- Προβλήματα ισορροπίας
- Οσφυαλγία, τα οποία υποχωρούν όταν ο ασθενής σκύψει προς τα εμπρός ή καθίσει
- Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις οι ασθενείς μπορεί να εμφανίζουν διαταραχές με τον έλεγχο της ούρησης και της κένωσης
Διάγνωση Σπονδυλικής Στένωσης
Η διάγνωση της σπονδυλικής στένωσης βασίζεται στη λεπτομερή λήψη του ιστορικού του ασθενούς, το οποίο τυπικά περιλαμβάνει την αδυναμία του ασθενούς να περπατήσει μεγάλη απόσταση χωρίς ενδιάμεση στάση (διαλείπουσα χωλότητα), στα ευρήματα από την κλινική εξέταση και τον απεικονιστικό έλεγχο, ο οποίος περιλαμβάνει ακτινογραφίες και μαγνητική τομογραφία. Σε περιπτώσεις που αντενδείκνυται η μαγνητική τομογραφία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο συνδυασμός αξονικής τομογραφίας με μυελογραφία.
Αντιμετώπιση Σπονδυλικής Στένωσης
Η αντιμετώπιση της στένωσης της σπονδυλικής στήλης μπορεί να είναι είτε συντηρητική είτε χειρουργική και εξαρτάται από το στάδιο της πάθησης και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων της. Η συντηρητική θεραπεία μπορεί μονάχα να συμβάλει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων ενώ η χειρουργική θεραπεία στοχεύει στην αιτία του προβλήματος. Όταν, όμως, υπάρχουν νευρολογικά συμπτώματα, τότε η χειρουργική αντιμετώπιση του προβλήματος είναι μονόδρομος.
Η συντηρητική αγωγή περιλαμβάνει αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Έχει αποδειχτεί επίσης ότι ορισμένα αντικαταθλιπτικά και αντιεπιληπτικά φάρμακα ελαττώνουν τον νευροπαθητικό πόνο. Σε πιο προχωρημένες περιπτώσεις χορηγούνται οπιοειδή. Συστήνεται επίσης και φυσιοθεραπεία, η οποία έχει ως στόχο την ενδυνάμωση των μυών της σπονδυλικής στήλης, τη διατήρηση της ευκαμψίας και τη βελτίωση της ισορροπίας του ασθενούς. Το επόμενο βήμα στη συντηρητική θεραπεία είναι οι επισκληρίδιες εγχύσεις στεροειδών. Η έγχυση αυτή γίνεται με ένεση ακριβώς δίπλα από τα νεύρα που είναι ερεθισμένα ή πιεσμένα λόγω της στένωσης, με σκοπό να ελεγχθεί η φλεγμονή και να καθυστερήσει χρονικά η ανάγκη για χειρουργική επέμβαση. Παρόλο που η διαδικασία αυτή μπορεί να παρουσιάσει θετικά αποτελέσματα σε μεγάλο ποσοστό των περιπτώσεων, δεν λύνει ριζικά το πρόβλημα, καθώς δεν δημιουργεί χώρο για τα νεύρα. Επιπλέον, η διάρκεια ανακούφισης κυμαίνεται από δύο εβδομάδες έως έξι μήνες.
Εάν η συντηρητική αγωγή αποτύχει ή σε περιπτώσεις με βαριά συμπτώματα συνιστάται η χειρουργική αντιμετώπιση, στόχος της οποίας είναι η αποσυμπίεση των πιεζόμενων νεύρων και η διεύρυνση των στενωμένων περιοχών μέσα στο σπονδυλικό σωλήνα. Η ελάχιστα επεμβατική αποσυμπίεση του σπονδυλικού σωλήνα γίνεται με τη βοήθεια του μικροσκοπίου ή του ενδοσκοπίου μόνες τους ή σε συνδυασμό με τεχνικές σπονδυλοδεσίας.
